Elke ouder met een nieuwsgierige peuter in huis weet dat de ‘waarom-’ en ‘hoe-’vragen bij de dagelijkse gang van zaken horen. Meestal kom je als ouder nog goed weg met de reactie ‘wat denk je zelf?’, of kun je samen met je peuter op onderzoekende wijze tot een antwoord komen. Maar zodra de vragen het terrein van ongemakkelijkheid bereiken wordt het ineens lastig. En dat is vaak het geval als het gaat om seksuele ontwikkeling.
Waarom heeft mama geen piemel?
Want hoe moet je reageren wanneer je peuter zich afvraagt waar hij eigenlijk vandaan komt? Of waarom mama geen piemel heeft? De sleutel tot succes binnen de seksuele voorlichting van peuters is vaak: houd het eenvoudig.
Maar als jouw antwoord ‘Uit de buik van mama’ toch vervolgvragen krijgt, dan wordt het toch lastig. Want hoewel kinderen zelf nog niet bewust bezig zijn met seksuele ontwikkeling, is er veel nieuwsgierigheid naar alles daaromheen. En de vraag ‘Maar hoe kwam ik dan in de buik?’ is dan onvermijdelijk. Dan is het logisch dat je even met je mond vol tanden staat.
Hoe pak je het aan
Laten we voorop stellen dat de nieuwsgierigheid van peuters, ook op dit gebied, te maken heeft met een aangeboren drang om te ontwikkelen. Om te weten. Om te begrijpen. En dat het ook gewoon een voorrecht is voor jou als ouder dat je peuter zijn kennis over de grote wereld bij jou wilt ophalen.
Dat betekent uiteraard niet dat je altijd voor alles een antwoord paraat hoeft te hebben. Gun jezelf bij lastige of ongemakkelijke vragen dan ook gerust even wat bedenktijd. Juist ook als het gaat over een onderwerp zoals seksuele ontwikkeling en voorlichting. Je kunt best tegen je peuter zeggen dat je het een heel goede vraag vindt waar je later even op terugkomt. En weet dat het later alleen maar makkelijker wordt om te praten over alle onderwerpen rondom het lichaam, sekse en seksualiteit, wanneer je er nu relaxt over doet
Hoe het niet moet
Wat je beter niet kunt doen is de waarheid verdraaien. Een verhaal verzinnen om het makkelijker voor jezelf te maken helpt jouw kind niet. Seksuele voorlichting bij peuters kun je in zoveel of zo weinig detail doen als je wilt, maar wees eerlijk. Baby’s worden niet door ooievaars gebracht en ze zijn tijdens de bevalling ook niet via de navel uit mama gekomen. Kinderen hebben recht op eerlijke informatie die ze de juiste kennis geeft over het ‘hoe’ en ‘waarom’.
Betekent dat dan ook dat je meteen alle waarheden op tafel moet gooien? Nee, dat is absoluut niet noodzakelijk. Tijdens de peuterleeftijd volstaat vaak een eenvoudig en niet al te uitgebreid antwoord. Maar wees open.
Wil je meer weten over de seksuele ontwikkeling van kinderen en ben je benieuwd naar meer tips over hoe je deze ontwikkeling kunt ondersteunen op een goede manier of tips over hoe je de seksuele voorlichting van peuters kunt aanpakken? Luister dan naar onze podcast, waarin host Amber en pedagoog Laurie je van alles vertellen over dit onderwerp en luisteraarsvragen bespreken.