Wat zijn de oorzaken dat een kind bijt?
Bijten zie je vooral bij de dreumes- en peuterleeftijd, al kan het ook zo zijn dat je kind als kleuter bijt. Dit zijn de mogelijke oorzaken van dat bijtgedrag:
- Uiting van gevoelens. Je kind kan zich nog niet uiten door te praten, waardoor hij of zij zich fysiek uit door te gaan bijten.
- Onveiligheid. Als je kind zich onveilig voelt, bijt het letterlijk van zich af.
- Sociaal experiment. Je kind wil graag contact maken met andere kinderen, maar weet nog niet zo goed hoe. Bijten is dan een soort sociaal experiment.
- Onderzoeken. Van baby af aan stopt je kind allerlei dingen in de mond om ze te onderzoeken. Ook bijten is een manier om te onderzoeken.
- Frustratie. Je kind is gefrustreerd of heeft opgekropte gevoelens. Omdat hij of zij nog niet weet hoe die te uiten, gebeurt dat door te bijten.
- Doorkomende tanden. Als je kind tanden krijgt, zorgt dat voor ongemak. Als gevolg hiervan kan het gaan bijten.
Waarom bijt een kind van 1 jaar?
Bij jonge kinderen heeft bijten meestal niets te maken met boosheid, honger of agressie naar het gebeten kind. Het is een uiting van stress of onvrede over de situatie of zichzelf. Ook gebeurt het bijten om de wereld om zich heen te onderzoeken. Dit komt regelmatig voor en is dus niets geks.
Onder de 3 jaar beseft je kind nog niet dat bijten pijn doet en een ander kind verdrietig kan maken. Hij of zij heeft wel door dat het voor enorme reacties zorgt. Vanaf ongeveer 3 jaar kan je uitleggen dat bijten pijn doet en begrijpt je kind dit al beter. Blijft je peuter nog lang bijten? Dan kan dat betekenen dat je kind zich snel onveilig voelt. Of het heeft te maken met een van de andere hierboven genoemde oorzaken, zoals gevoelens of opgekropte frustraties uiten.
Waarom bijt een kind van 4 jaar?
Als je kind vanaf 4 jaar nog bijt, is het belangrijk om erachter te komen waar dat gedrag vandaan komt. Vraag je bijvoorbeeld af:
- Is de spraak- en taalontwikkeling nog niet voldoende om zich verbaal te uiten?
- Vind je kind het lastig om zijn of haar grenzen aan te geven?
- Is het moeilijk voor je kind om emoties onder controle te houden?
Op deze leeftijd is het makkelijker om hier met je kind over in gesprek te gaan. Bespreek wat het nodig heeft om niet meer te hoeven bijten.
Wat te doen als je kind bijt? 6 tips van onze pedagoog
1. Oorzaak achterhalen
Kijk goed of er een patroon is of een situatie waarin je kind steeds weer bijt. Zo ontdek je waar het vandaan komt en kan je daarop inspelen.
2. Alternatief aanbieden
Zie je in een conflict aankomen dat je kind gaat bijten, geef dan een alternatief. Zeg bijvoorbeeld “je mag bijten, maar alleen in deze bijtring of washand”. Als je alleen zegt dat het niet mag, raakt je kind waarschijnlijk nog meer gefrustreerd. Door iets anders aan te bieden, kan hij of zij de frustraties kwijt. Ook achteraf kan je dit benoemen.
3. Voorspelbaarheid creëren
Zorg ervoor dat de dag voorspelbaar is voor je kind. Dat kan je doen door regelmatig aan te geven wat er gaat gebeuren. Wat gaan jullie doen en met wie? Op die manier is je kind voorbereid op wat er komen gaat. Deze voorspelbaarheid zorgt ervoor dat je kind zich veiliger voelt, waardoor de kans op bijten kleiner is.
4. Zonder boosheid reageren
Als je kind bijt, herinner jezelf er dan aan dat het zich nog niet goed kan uiten. Reageer daarom zonder agressie of boosheid in je ogen en in de toon van je stem. Word je wel boos, dan maak je de frustratie van je kind alleen maar groter. Je kan het beste reageren door op een neutrale toon te zeggen: “Stop, we bijten niet”. Daarna bied je bijvoorbeeld een alternatief aan (zie tip 2) of begeleid je je kind in de omgang met anderen (zie tip 5).
5. Aan de omgang met anderen wennen
Laat je kind eerst spelen met kinderen waar het zich veilig bij voelt. Zo went hij of zij langzaam aan de omgang met anderen. Daarna bouw je langzaam op naar onbekende kinderen.
6. Liefdevol opvangen
Ga liefdevol om met het gebeten kind door aan te geven dat het vervelend is dat jouw kind hem of haar heeft gebeten. Het is ook goed om te benoemen dat het pijn doet. Hiermee erken je het gevoel van het kind en voelt het zich gehoord.
Hoe kan je je kind afleren om te bijten? Een voorbeeldsituatie
Stel dat je kind bijt omdat het zich nog niet goed verbaal kan uiten. Benoem dan wat je ziet gebeuren. Een nichtje pakt bijvoorbeeld een auto af van je zoon. Hij kan nog niet zeggen dat hij dat niet leuk vindt. Daarom bijt hij zijn nichtje om zijn grens aan te geven. Zeg dan “ik zie jou bijten en dat doet pijn. Jullie willen allebei met de auto spelen.” Daarna vraag je aan het nichtje of ze pijn heeft.
Op deze manier geef je geen oordeel aan het bijten en je benoemt dat het om de afgepakte auto gaat. Daardoor voelt je zoon zich meer begrepen, want je hebt gezien dat hij beet omdat zijn nichtje de auto afpakte. Je geeft dus woorden aan de frustratie van je zoon, waardoor hij zich gezien voelt. Door zo te reageren, zal je zien dat het bijten afneemt.
Omgaan met bijten bij CompaNanny
Ook op onze kinderopvang werken we met deze methode. Afhankelijk van wat de oorzaak is, bieden onze Pedagogisch Medewerkers een alternatief aan, creëren ze voorspelbaarheid en/of laten het kind rustig aan de omgang met anderen wennen. Zo zorgen we met elkaar voor een fijne opvangplek, waar elk kind de ruimte heeft om zich te ontwikkelen.
Ben je benieuwd naar onze opvang? Ontdek of er een locatie in jouw buurt is.
