09-10-2025
Wat is de motorische ontwikkeling van een baby en hoe stimuleer je die?
Wat is de motorische ontwikkeling van een baby?
De motoriek is kort gezegd het vermogen om te bewegen. Het is opgedeeld in grove en fijne motoriek:
- Grove motoriek bestaat uit de grote bewegingen, zoals lopen, rennen en springen
- Fijne motoriek bestaat uit kleine, precieze bewegingen van de handen en vingers, zoals schrijven en knippen
Deze vaardigheden begint je kind te ontwikkelen vanaf de vroegste momenten als baby.
Waarom is de ontwikkeling van de motoriek belangrijk?
De motorische ontwikkeling van een baby is letterlijk de motor van de ontwikkeling. Doordat een kind in beweging komt, bewegen de hersenen ook. Daardoor komen er nieuwe verbindingen in het hoofd. Vanuit die hersenverbindingen ontstaan ook de cognitieve, sociale en emotionele ontwikkeling. De motoriek is hier dus de basis van.
Hoe ziet de motorische ontwikkeling van een baby eruit?
Voor elke baby kan de motorische ontwikkeling er anders uitzien, omdat ieder kind zich nu eenmaal op de eigen manier ontwikkelt. Zie de leeftijden die we delen dan ook als inschattingen en zeker niet als feiten. Hieronder delen we hoe de grove en fijne motoriek zich stap voor stap ontwikkelen.
De grove motoriek van je baby in 8 stappen
1. Op de rug liggen
In het begin kan je baby niet veel anders dan op de rug liggen. Toch zijn er ook in de eerste paar weken al motorische ontwikkelingen. Zo gaat je kind van alleen bewegen uit reflex naar gecoördineerde en gecontroleerde bewegingen. Ook ontdekt je baby de eigen handen. Daarmee wordt hij of zij zich langzaam bewust van het eigen lichaam.
2. Omrollen
Vervolgens gaat je kind steeds meer met de armen en benen bewegen. De schouders, heupen en rug doen dan ook mee. Dat is het begin van omrollen. Eerst van de rug op de zij en daarna door naar de buik. Dit gebeurt eerst nog per ongeluk. Maar zodra je baby het door heeft, rolt hij of zij ook gericht om. Meestal is dit rond de 5 of 6 maanden, maar het kan ook eerder of later zijn.
3. Om de as draaien
Na het rollen op de buik en op de rug begint je baby te draaien om de eigen as. Op die manier probeert het steeds meer van de omgeving te ontdekken.
4. Tijgeren
Je kind krijgt langzaam door dat het zich vooruit kan trekken met de handen en tenen. Zo ontstaat het tijgeren. Dit gebeurt ongeveer als je baby 9 maanden oud is.
5. Kruipen
Door de knieën onder de buik te zetten of te reiken naar voorwerpen boven zich, maakt je kind zijn of haar horizon steeds groter. Van op de knieën zitten volgt vanzelf de stap naar kruipen, zo rond de 10 tot 12 maanden. Dit is niet alleen een grote ontwikkeling voor de motoriek, maar ook voor de hersenen. Om te kunnen kruipen, moeten de linker- en rechterhersenhelft van je baby namelijk heel goed samenwerken.
6. Zitten
Na het kruipen volgt beetje bij beetje de stap naar zitten. Eerst gaat je kind half zitten, daarna zitten met steun en dan zelfstandig los zitten. Ook dit zie je meestal bij ongeveer 10 tot 12 maanden.
7. Staan
Vanuit een knielende houding gaat je kind zich omhoog proberen te trekken. Zo gaat het langzaam staan. Eerst staat hij of zij nog ergens tegenaan en later helemaal los. Dit kost meestal flink wat tijd. Het kan ook zijn dat je baby eerst zijwaarts langs bijvoorbeeld de tafel loopt en daarna los gaat staan. Bij deze ontwikkelingen is je kind meestal 12 tot 15 maanden.
8. Lopen
Als je kind gecontroleerd en stabiel staat, voelt het zich veilig genoeg om voorzichtig een stapje te zetten. Dat ontwikkelt zich tot lopen. Wanneer dat gebeurt, verschilt per kind. Het ene kind loopt met 12 maanden terwijl het andere kind hier met 20 maanden aan begint. Ieder kind doet zich op zijn of haar eigen tempo.
De fijne motoriek van je baby in 6 stappen
1. Oogbewegingen
Het prille begin van de fijne motoriek zijn de oogbewegingen van je baby. Hij of zij krijgt in de gaten dat er van alles om zich heen gebeurt. Die interesse uit zich doordat je kind met de ogen een persoon of voorwerp volgt. Je kindje is dan meestal 1 tot 2 maanden oud.
2. Handen ontdekken
Je baby heeft eerst nog niet door dat de handen bij het eigen lichaam horen. Rond de 2 maanden oud kijkt hij of zij vaak gefascineerd naar de handen en beweegt ze voorzichtig. Op die manier ontdekt je kind de eigen handen.
3. Met de handen spelen
Zodra je baby doorheeft dat de handen van zichzelf zijn, gaat hij of zij ermee spelen. De handen uit elkaar bewegen, naar elkaar toe brengen en de vingers aanraken zijn hier allemaal voorbeelden van. Dat gebeurt ongeveer tussen de 4 en 5 maanden.
4. Naar voorwerpen reiken
De volgende stap is om naar voorwerpen te reiken. Dat gaat samen met het omrollen van de grove motoriek. Want als je kind naar een voorwerp reikt, ligt het al half op de zij. Je baby gaat dit meestal doen vanaf ongeveer 5 maanden.
5. Voorwerpen grijpen
Als het reiken goed gaat, lukt het ook steeds beter om gericht te grijpen naar voorwerpen. Daarna volgen pakken, vasthouden en natuurlijk spelen. Dit kan je baby meestal vanaf een maand of 6.
6. Van stapelen tot sorteren
Vanaf dit punt gaat de ontwikkeling van de fijne motoriek snel:
- Van 1 speeltje naar afwisselen met meerdere voorwerpen
- Van dingen stapelen naar bouwen
- Van voorwerpen ergens in stoppen en uithalen naar sorteren en verzamelen
In onze blog Educatief speelgoed per levensfase vind je voorbeelden van spelmateriaal waar jouw baby naar kan grijpen, mee kan gooien, duwen, trekken en optillen.
Hoe stimuleer je de motorische ontwikkeling van je baby?
Als ouder kan je allerlei dingen doen om zowel de grove als de fijne motoriek van je kind te stimuleren. Gebruik hiervoor de 6 tips van onze pedagoog Janine:
- Zorg dat je baby vrij kan bewegen. Door voldoende bewegingsruimte te creëren, heeft je kind de mogelijkheid om de verschillende stappen in de motorische ontwikkeling te zetten.
- Trek je kind comfortabele kleding aan. Daardoor kan het de eigen lichaamsbewegingen volgen. Je kan het beste gaan voor blote benen en voeten. Zo voelt je baby beter de ondergrond, wat belangrijk is voor de ontwikkeling.
- Creëer een gladde en stabiele ondergrond. Dit geeft je kind de meeste grip. Want als je baby bijvoorbeeld omrolt op een zachte dikke mat of een matras, zakt hij of zij erin weg. Dan kost het rollen veel meer moeite dan op een gladde vloer.
- Geef je kind voldoende uitdaging. Dit geeft hem of haar triggers die de motorische ontwikkeling stimuleren. Denk aan verschillende materialen, zoals hard, zacht, ruw, glad, groot en klein. Of leg een stevig kussen op de grond om voor hoogteverschil te zorgen, zodat je baby zich kan optrekken.
- Pas je aan op het niveau en de ontwikkelingsfase. Als je kind voorwerpen goed kan volgen, leg dan eens 5 verschillende stukken speelgoed om het hoofd heen. Je zal zien dat je baby het hoofd draait, de schouders beweegt en de rug en heupen van de grond tilt. Dat stimuleert het omrollen. Een klein gebaar met een groot effect!
- Volg het tempo van je baby. Je kind bepaalt zelf wanneer het toe is aan een volgende stap. Zet hem of haar dus niet in een zithouding als zelfstandig zitten nog niet lukt. Het is het beste om je kind te volgen in de ontwikkeling in plaats van dat je dingen oplegt.
Hoe gaan we bij CompaNanny om met de motorische ontwikkeling?
Bij CompaNanny zorgen we ervoor dat kinderen vrij kunnen bewegen en voldoende ruimte hebben om alle stappen in hun motorische ontwikkeling te doorlopen. Bij voorkeur hebben de kinderen blote voeten, zodat ze de ondergrond beter kunnen voelen en hun bewegingen volledig kunnen ontdekken.
Op de babygroepen bieden we ruime grondboxen waar kinderen kunnen oefenen met omrollen en tijgeren, en kruipkisten die hen stimuleren om zich op te trekken en hun balans te oefenen. Daarnaast hebben we diverse klimobjecten, zoals stevige kasten, spijlen en een klimdriehoek. Deze helpen kinderen om te leren staan en lopen.
Al het speelgoed en materiaal op onze groepen is zorgvuldig gekozen om actief spel te stimuleren. Kinderen moeten er zelf een handeling voor doen, waardoor ze zowel hun grove als fijne motoriek ontwikkelen. We bieden speelgoed in verschillende groottes, materialen en gewichten zodat kinderen tijdens het spel kracht, spierspanning en materiaalkennis opdoen.
Zin om je kind een mooie start te geven bij CompaNanny? Bekijk of er een vestiging bij jou in de buurt is.
